Fiziksel ve kimyasal değişimlerde dengeyi açıklar.
a. Maksimum düzensizlik ve minimum enerji eğilimleri üzerinden denge açıklanır.
b. İleri ve geri tepkime hızları üzerinden denge açıklanır.
c. Tersinir reaksiyonlar için derişim ve basınç cinsinden denge ifadeleri türetilerek hesaplamalar yapılır.
ç. Farklı denge sabitleri arasındaki ilişki incelenir.
4 4
DENGEYE ETKİ EDEN
FAKTÖRLER
11.6.2.1.
Dengeyi etkileyen faktörleri açıklar.
a. Sıcaklığın, derişimin, hacmin, kısmi basınçların ve toplam basıncın dengeye etkisi denge ifadesi üzerinden
açıklanır.
b. Le Chatelier İlkesi örnekler üzerinden irdelenir.
c. Katalizör-denge ilişkisi vurgulanır.
5 4
SULU ÇÖZELTİ
DENGELERİ
11.6.3.1.
pH ve pOH kavramlarını suyun oto-iyonizasyonu üzerinden açıklar.
11.6.3.2. Brönsted-Lowry asitlerini/bazlarını karşılaştırır.
1 4
SULU ÇÖZELTİ
DENGELERİ
11.6.3.3.
Katyonların asitliğini ve anyonların bazlığını su ile etkileşimleri temelinde açıklar.
a. Kuvvetli/zayıf asitler ve bazlar tanıtılır; konjuge asit-baz çiftlerine örnekler verilir.
b. Asit gibi davranan katyonların ve baz gibi davranan anyonların su ile etkileşimleri üzerinde durulur.
11.6.3.4. Asitlik/bazlık gücü ile ayrışma denge sabitleri arasında ilişki kurar.
Asitlerin/bazların iyonlaşma oranlarının denge sabitleriyle ilişkilendirilmesi sağlanır.
11.6.3.5. Kuvvetli ve zayıf monoprotik asit/baz çözeltilerinin pH değerlerini hesaplar.
a. Çok derişik ve çok seyreltik asit/baz çözeltilerinin pH değerlerine girilmez.
b. Zayıf asitler/bazlar için [H+] = (Ka.Ca)1/2 ve [OH-] =(Kb.Cb)1/2 eşitlikleri esas alınır.
c. Poliprotik asitlere girilmez.
2 4
SULU ÇÖZELTİ
DENGELERİ
11.6.3.3.
Katyonların asitliğini ve anyonların bazlığını su ile etkileşimleri temelinde açıklar.
a. Kuvvetli/zayıf asitler ve bazlar tanıtılır; konjuge asit-baz çiftlerine örnekler verilir.
b. Asit gibi davranan katyonların ve baz gibi davranan anyonların su ile etkileşimleri üzerinde durulur.
11.6.3.4. Asitlik/bazlık gücü ile ayrışma denge sabitleri arasında ilişki kurar.
Asitlerin/bazların iyonlaşma oranlarının denge sabitleriyle ilişkilendirilmesi sağlanır.
11.6.3.5. Kuvvetli ve zayıf monoprotik asit/baz çözeltilerinin pH değerlerini hesaplar.
a. Çok derişik ve çok seyreltik asit/baz çözeltilerinin pH değerlerine girilmez.
b. Zayıf asitler/bazlar için [H+] = (Ka.Ca)1/2 ve [OH-] =(Kb.Cb)1/2 eşitlikleri esas alınır.
c. Poliprotik asitlere girilmez.
3 4
SULU ÇÖZELTİ
DENGELERİ
11.6.3.6.
Tampon çözeltilerin özellikleri ile günlük kullanım alanlarını ilişkilendirir.
a. Tampon çözeltilerin pH değerlerinin seyrelme ve asit/baz ilavesi ile fazla değişmemesi ortamdaki dengeler
üzerinden açıklanır. Henderson formülü ve tampon kapasitesine girilmez.
b. Tampon çözeltilerin canlı organizmalar açısından önemine değinilir.
11.6.3.7. Tuz çözeltilerinin asitlik/bazlık özelliklerini açıklar.
a. Asidik, bazik ve nötr tuz kavramları açıklanır.
b. Anyonu zayıf baz olan tuzlara örnekler verilir.
c. Katyonu NH4+ veya anyonu HSO4– olan tuzların asitliği üzerinde durulur.
ç. Hidroliz hesaplamalarına girilmez.
4 4
SULU ÇÖZELTİ
DENGELERİ
11.6.3.8.
Kuvvetli asit/baz derişimlerini titrasyon yöntemiyle belirler.
a. Titrasyon deneyi yaptırılıp sonuçların grafik üzerinden gösterilerek yorumlanması sağlanır.
b. Titrasyonla ilgili hesaplama örnekleri verilir.
c. Öğrencilerin titrasyon yöntemine yönelik hesaplamaları elektronik tablolama programı yardımıyla
kurgulamaları, değerleri değiştirerek gerçekleşen değişiklikleri gözlemlemeleri ve yorumlamaları sağlanır.
11.6.3.9. Sulu ortamlarda çözünme-çökelme dengelerini açıklar.
a. Çözünme-çökelme denge örneklerine yer verilir; çözünürlük çarpımı (Kçç ) ve çözünürlük (s) kavramları
ilişkilendirilir.
b. Tuzların çözünürlüğüne etki eden faktörlerden, sıcaklık ve ortak iyon etkisi üzerinde durulur.
c. Ortak iyon etkisi hesaplamaları yapılır.
1 4
SULU ÇÖZELTİ
DENGELERİ
11.6.3.8.
Kuvvetli asit/baz derişimlerini titrasyon yöntemiyle belirler.
a. Titrasyon deneyi yaptırılıp sonuçların grafik üzerinden gösterilerek yorumlanması sağlanır.
b. Titrasyonla ilgili hesaplama örnekleri verilir.
c. Öğrencilerin titrasyon yöntemine yönelik hesaplamaları elektronik tablolama programı yardımıyla
kurgulamaları, değerleri değiştirerek gerçekleşen değişiklikleri gözlemlemeleri ve yorumlamaları sağlanır.
11.6.3.9. Sulu ortamlarda çözünme-çökelme dengelerini açıklar.
a. Çözünme-çökelme denge örneklerine yer verilir; çözünürlük çarpımı (Kçç ) ve çözünürlük (s) kavramları
ilişkilendirilir.
b. Tuzların çözünürlüğüne etki eden faktörlerden, sıcaklık ve ortak iyon etkisi üzerinde durulur.
c. Ortak iyon etkisi hesaplamaları yapılır.
